Art 57
Crocosmia - Gladiool

Er zijn drie redenen waarom ik Crocosmia (of met zijn oude naam Montbre-tia) EN Gladiool heb gekozen als Boogschutter-kruiden. Ten eerste, om-dat ik in deze vijfde cyclus ook voor de andere Tekens bloemen heb uitgeko-zen; dus om de aanpak coherent te maken, ook voor Boogschutter een bloem. Ten tweede, omdat Crocosmia zowel als Gladiool oorspronkelijk afkomstig zijn uit Afrika. Ik weet niet hoe dit precies in zijn haak zit, maar dat er in Afrika geen kruidengeneeskunde zou ontwikkeld zijn, zou een komplete onge-rijmdheid zijn. Alleen: hoe komt het dan, dat we er zo weinig over weten? Een uiterst ongezonde voortzetting van onze koloniale geschiedenis en een neer-buigend paternalisme? Het vooroordeel dat daar alleen specerijen en fruit te kweken en te halen zijn? Ik daag je uit om het op het Internet daarover infor-matie ok artikels te vinden. Het grote nadeel van de Afrikaanse volksgenees-kunde, denk ik, bestaat uit de afwezigheid van een schriftelijke traditie waarin deze kennis werd vastgelegd. De kennis werd eeuwenlang oraal van de ene genezer op de andere door gegeven, waardoor nu een enorme schat aan kennis dreigt verloren te gaan.

Ten derde heb ik TWEE bloemen gekozen, omdat Crocosmia en Gladiool sterk aan elkaar verwant zijn. Ze behoren allebei tot de grote familie van de Irissen met hun lisvormige, lange bladeren en hun pijlvormige bloeistengels vol flamboyante bloemen in vurige kleuren. Crocosmia is inheems in de graslanden van de Kaap-flora in Zuid-Afrika; terwijl de Gladiool of zwaard-lelie van nature voorkomt in heel West- en Zuid-Afrika, met toch alweer het epicentrum in de Kaap-regio. Crocosmia wordt vooral geteeld als tuinplant, terwijl de gladiool als snijbloem wordt geteeld uit bollen. Er zijn oneindig veel hybrieden en variaties in kleur en grootte gekweekt.

Er bestaan natuurlijk ook verschillen tussen beide soorten. Veruit het be-langrijkste verschil is dat Crocosmia winterhard is (kan tot -10°C verdragen) , maar Gladiool niet. Het houdt in dat de laatste uit bollen wordt geteeld, die ieder voorjaar moeten geplant worden, en ieder najaar voor de vorst telkens terug uit de grond moe-ten gehaald worden om op een vorstvrije plaats te worden bewaard. Zowel de bladeren als de bloemen van de Gladiool zijn ook groter. Een pol Crocosmia's breidt zich ieder jaar verder uit, zodat het nodig is om die te scheuren en te verjongen.

De naam "Crocosmia" is afgeleid van de Griekse woorden "crocus"=saffraan + "osme"=geur. En inderdaad: de bloesem verspreid een aangename, zachte saffraangeur. Voor de tuinliefhebbers is het belangrijk van te weten dat de plant in zure bosgrond nagenoeg NIET zal bloeien, omdat hij kalkrijke bodem prefereert. Crocosmia's bloeien met rijen op freesia's gelijkende (maar iets kleinere) bloemen, die aan elegante stelen een eind boven de bladeren uitste-ken. Het kleurenspectrum van die bloemen is warm, van dieprood (Lucifer), over hartverwarmend oranje, tot eigeel. Zuid-Afrika ligt in het Zuidelijk half-rond, dus in hun land van herkomst bloeien de Crocosmia's wanneer het dáár zomer is, en hier winter: van december tot maart. HIER bloeien Crocosmia's in de late zomer-vroege najaar (met een piek in het Boogschutter-Dekanaat van Leeuw).
Niet alleen zijn vlammende kleuren, geven zijn Boogschutter-aard weg, ook zijn medicinale toepassing : in de behandeling van dysenterie (zware darmin-fektie met bloederige diarree). Van de bloemen kan men een oranje kleurstof extraheren.

De naam "Gladiolus" komt van het Latijnse "gladius"= zwaard, refererend naar de vorm van de bladeren. Ook de oudere, Griekse naam "Xiphium" re-fereert daarnaar: het werd voor eeuwen geassociëeerd met de moed en de kracht van gladi-ators die in de arena op leven en dood vochten. Vandaar de uitdrukking: De dood of de gladiolen, wat verwijst naar een inzet van "alles of niets": een gladiator werd ofwel gedood bij verlies, ofwel bij overwinning bedolven onder de gladiolen.

De naam "Gladiolus" komt van het Latijnse "gladius"= zwaard, refererend naar de vorm van de bladeren. Ook de oudere, Griekse naam "Xiphium" re-fereert daarnaar: het werd voor eeuwen geassociëeerd met de moed en de kracht van gladi-ators die in de arena op leven en dood vochten. Vandaar de uitdrukking: De dood of de gladiolen, wat verwijst naar een inzet van "alles of niets": een gladiator werd ofwel gedood bij verlies, ofwel bij overwinning bedolven onder de gladiolen.

Als ANALOOG KRUID passen Crocosmia-Gladiool bij de durvers, die risiko's durven te nemen om te slagen, ook al riskeren zij daardoor tegelijk ook de mislukking. Maar: wie niet waagt, niet wint. En: de wereld behoort toe aan de durvers.

Medicinaal werd de Gladiool in de Afrikaanse volksgeneeskunde gebruikt bij de behandeling van diarree, buikkrampen,verstopping, verkoudheid en hoofd -pijn. Een papje van gemalen Gladiolen werd op de huid gesmeerd om splin-ters uit de huid te laten trekken (een typiese Boogschutter-eigenschap: op jacht gaan naar wat "stoort") Het werd ook gebruikt om neerslachtige en de-pressieve personen niet alleen in hun humeur, maar ook in hun energie op te krikken. Modern onderzoek heeft aangewezen dat Gladiool een antiseptiese en een antischimmel-werking heeft.

Bijgevolg is het als COMPLEMENTAIR KRUID te gebruiken voor het mensentype met een tekort aan levenskracht en levenslust. Hij die liever passief een kans laat voorbij gaan, dan de uitdaging aan te gaan: het spelen op zekerheid en het angstvallig vermijden van mogelijke fouten, be-schouwt hij als een "goede" levenshouding. Maar hierdoor realiseert hij niet wat hij "in zijn mars heeft", en presteert hij onder zijn mogelijkheden. Een Bach-bloesem van gladiool om hem wat dapperder te maken, en IN de wereld te durven stappen!