Sinaasappel - Mandarijn - Orange
De Sinaasappel komt oorspronkelijk uit China. Dit kunnen we nog ethymologies herkennen aan zijn naam: appel (van) Sina (=China) of Appelsien; en aan zijn Latijnse naam citrus sinensis. Nederland heeft niet alleen het voortouw genomen in de naamgeving van deze vrucht, maar ook in zijn verspreiding: vandaar werd vanaf de 18e eeuw de Sinaasappel over heel Noord-Europa verspreid, en werd ook de naam overgenomen. In Zuiderse landen wordt de vrucht dan weer naar Portugal ge-noemd, dat reeds 2 eeuwen vroeger en als eerste de vruchten uit China importeerde; zeelui en ontdekkingsreizigers zoals de Nederlanders in die tijd.
De benaming "appeltjes van oranje" slaat strikt gezien op een andere soort nl de zure of bittere sinaasappel die al vroeger be-kend was in het Middellandse Zeegebied (pomme orange in Frankrijk; en pom-arancia in Italië:) omdat die door de Arabie-ren in Spanje was geïntroduceerd. Diezelfde naam werd dan maar ook aan die nieuwe vrucht gegeven omdat beiden oranje waren: Orange. Tot daar dit volgen van deze vrucht over zijn omzwervingen te land en ter zee, maar feit is dat de Sinaasap-pel een hybride van de Mandarijn is. Een kruising die in China al meer dan 2300 jaar geleden moet gebeurd zijn door Mandarijnen met Pompelmoezen te kruisen. Ook de naam Mandarijn verwijst alweer naar zijn Chinese herkomst: naar de Chinese hoogwaardigheidsbekleders met die naam. De Cle-mentine is de meest verkochte mandarijn in Europa, maar daarnaast zijn er nog 13 andere variëteiten.
En al zijn verschillen in vorm en in afmetingen tussen al deze vruchten: naast hun typerende kleur hebben ze ook allen plus minus dezelfde eigenschappen en toepassingen.
Alle Citrus-vruchten die afstammen van 5 hoofdstammen heb-ben gelijkaardige medicinale eigenschappen, zij het in verschil-lende gradaties. Citroen en Limoen bevatten die in de meest ge-concentreerde vorm; vandaar hun gebruik als "toevoeging" bij de bereiding van gerechten. Sinaasappel kan evenwel als vers geperst sap gebruikt worden; in die mate dat veruit in de mees-te "fruitsappen" appelsiensap of geconcentreerd appelsienex-trakt zit. Een glaasje vers geperst sinaasappelsap bij het ontbijt zet de spijsvertering aan, werkt versterkend als tonicum of rei-nigend als detox, door zijn groot gehalt aan vitaminen (vitami-ne C) en mineralen. Sinaasappels verhogen de natuurlijke weer -stand van het lichaam tegen infektieziekten, versterken het immuunstelsel, ontgiften en stimuleren de vorming van nieuw bloed. Ze bevatten ook flavenoïden die een anti-bacteriële en een anti-schimmelwerking bezitten.
Het gebruik van de vrucht is gekend, maar minder dat van de vruchtschil. Nochtans is het dat laatste dat vooral in de Tradi-tionele Chinese Farmacopee wordt gebruikt als "Chen Pi". Be-langrijk hierbij is uiteraard dat het hierbij om ONbespoten fruit gaat; helaas zitten er in de schillen van appelsienen die afkom-stig zijn van grootschalige, kommerciële plantages vaak veel pes -ticiden. Reden om appelsienschillen niet eens bij de kompost te doen. Maar in die schil zitten dus veel bitterstoffen die als maagbitters werden gebruikt en bij verslijming van de luchtwe-gen. Vreemd misschien kan het feit lijken dat zure Citrusvruch-ten het gestel ont-zuren en geïrriteerd of zelfs ontstoken maag-slijmvlies helpen tegengaan, maar ze herstellen de zuur-base-verhouding in het lichaam door de vertering van zware spijzen te verbeteren.
In 1750 verdrong de eau de clogne het tot dan toe erg populaire Hongaarse water. Eén van de basisingrediënten van dat eau de cologne is gelijke delen citroen-en sinaasappel- olie uit de schil. De bloemen leveren een vluchtige olie -de Neroli-, die als etheriese olie wordt gebruikt om zenuwen te kalmeren en tegen slapeloosheid; of die in water gedestileerd het Oranje-bloesemwater opleveren dat als geurstof wordt gebruikt.
Tijd om de Appelsien-code te kraken, en zijn uniek energie-pa-troon te zoeken. Het kontrast met zijn "broer" Citroen kan hier-bij helpen: daar waar Citroen geconcentreerd en centripetaal is, is Appelsien integendeel uitdeinend en centrifugaal. Oranje is immers meer uit-stralend als een zonnetje, terwijl de zure Citroen meer beheerst is. Kinderen zullen een zon net zo vaak oranje als geel schilderen. En als we een appelsien eten, denken we aan de zon waaronder hij gegroeid is, en eten we als het wa-re "een stukje zon" , vooral in de winter wanneer de zon hier schaars is. Een citroen laat een zuur gezicht trekken, terwijl een appelsien steeds een glimlach laat verschijnen.
In de symboliek van het Chinese Nieuwjaar staan mandarijnen voor vreugde en geluk, en appelsienen voor het uitkomen van zijn dromen. Daarin kunnen we de Jupiter-energie in herken-nen, en meer bepaald die van het Teken Vissen waarvan hij astrologies Heerser is. De Jupiter-kracht geeft ons het enthoe-siasme, het vertrouwen en de begeestering om er "opnieuw voor te gaan" en "te geloven in de dingen waarnaar we streven". Het is de energie van de opkomende of ondergaande oranje zon: de meditatieve gloed om te reflekteren wie men eigenlijk is en welk levenspad men eigenlijk wil bewandelen. En blij zijn vanuit het verlangen om zijn dromen in vervulling te laten ko-men. Terwijl men uitkijkt naar de boeiende mensen die men onderweg zal ontmoeten, en de leuke avonturen die men zal be-leven.
