Art 5
Sint-Janskruid (Hypericum)

Sint-Janskruid is een inheems kruid dat de laatste tijd enorm in de belangstel -ling is gekomen, vanwege zijn toepassingen bij depressie, één van de kwa-len van de moderne tijd. Men stelt dat in België bijvoorbeeld één op de zes volwassenen, gedurende zijn leven al van deze kwaal last heeft gehad. Tege-lijk heeft men geconstateerd dat de werking van Sint-Janskruid dermate sterk is, dat hij het effect van tranquilisers, antidepressiva en chemo-preparaten kan tegenwerken. Nochtans heeft het kruid geen bijverschijnselen zoals dit steeds het geval is bij allopathische geneesmiddelen; hoogstens wordt afgera-den niet al teveel en al telang in de zon te lopen na het intensief nuttigen van Sint-Janskruid over periodes. Het maakt de huid dan immers gevoeliger voor "verbranding" door zonlicht, vooral bij wie een lichte huidtint heeft. Een mooi voorbeeld van hoe een "overdosis" van een kruid te kennen kan geven, waar-voor het kruid "goed" is: Sint-Janskruid-olie is een zeer goed middel tegen verbranding en ontsteking van de huid.

Maar goed, om deze redenen is Sint-Janskruid een belangrijk kruid dat op het scharniervlak staat tussen de allopathie en de alternatieve geneeskunde: het is één van die kruiden wiens evidente werking tegelijk niet kan ontkend worden, en tegelijk de ANDERE manier waarop de natuurlijke, zogenaamde niet-materiële healing werkt, verduidelijkt. Ik heb hieraan in mijn weblog spe-ciaal een artikel gewijd: zie hier.

Sint-Janskruid is bovendien nog om een derde reden belangrijk: het heeft sa-mengevat een algemeen vitaliserende, stofwisselings-bevorderende, opwek-kende en stimulerende werking. Het brengt terug tonus en energie in de weef-sels, en heeft een reinigende werking door de bloedcirculatie te verlevendigen en de ontgifting via de lever te versnellen. Sint-Janskruid stelt dan de vraag HOE een opwekkend kruid kan kalmeren, in die mate dat het zelfs als een "slaapmiddel" kan worden gebruikt.



Dit is alleen maar een schijnbare kontradiktie, omdat men moet beklemtonen dat een kruid veel meer is dan louter de chemiese stoffen dat het bezit, maar dat zijn geneeskrachtige werking, de komponente is van de energieën die het als levend organisme bevat. Hier ligt ook de zwakheid van de materia-listiese, "farmaceutiese" zienswijze, die een werking louter ziet als de werking van stoffen. In Sint-Janskruid zijn derhalve (minstens) TWEE energieëen aktief: als Vuur-vertegenwoordiger bevat hij zowel de opwekkende Jupiter-Boogschutter-kracht, als de regulerende Zon-Leeuw-kracht.

Wat dit laatste betreft: Sint-Janskruid begint met zijn bloei bij het aanbreken van de Zomer, wanneer dag en nacht in onze kontreien even lang worden: Sint-Jan , en daaraan dankt hij trouwens zijn Nederlandse naam. Het is ook duidelijk een plant die een zonnige en droge standplaats verkiest. Zijn goud-gele bloemen met 5 kroonblaadjes -Leeuw is het 5e Teken van de Dieren-riem- bloeien welgeteld één dag, verwelken en worden dan bruinrood. Zijn Latijnse naam Hypericum, komt van het Grieks "hupereikon", wat betekent dat men destijds vond dat de plant op de zonninge heide (erike-erica) thuis hoorde. De soortnaam perforatum = "doorboord", verwijst naar kliertjes met olie op de bladeren, waardoor die -tegen het licht gehouden- als het ware door kleine gaatjes lijken te zijn doorboord (zie foto onderaan). Zij moeten de plant tegen ongewenste bladvraat beschermen.
Deze krachtige uitstraling van de plant heeft er van oudsher voor gezorgd dat naast haar gebruik als geneeskruid in de zogenaamde volksgeneeskunde, ze ook als een beschermplant werd beschouwd, die kwalijke geesten, hek-sen en zelfs de duivel kon tegenhouden. Vandaar de bijnaam "jaag-de-duivel", waarbij bosjes ervan -hoe kan dat ook anders- op Sint-Jan boven de deuren van huizen werden gehangen. De sagen en verhalen die in Germaanse en Kel-tiese kulturen over dit kruid werden overgeleverd, zijn dan ook even oud als zijn geschiedenis als geneeskruid.

Wat hierbij belangrijk is, is te begrijpen WAAROP deze gebruiken berustten: deze plant slaat een hoeveelheid Zonne-energie in zich op, waardoor ze als het ware een soort zonne-batterij is. Bij de mens korrespondeert dit met de zonne-vlecht, de solar plexus, of de derde chakra. Het is de zetel van ons zelfvertrouwen, van de wil om zichzelf te manifesteren (ego), en van de eigen-waarde. Depressie houdt in, dat men niet meer in die kracht kan staan, zijn eigenwaarde heeft verloren en geen geloof en vertrouwen in zichzelf meer kent. De derde chakra werkt niet meer naar behoren, en de Zonne-kracht(=levenskracht, vitaliteit, charisma) staat op een laag pitje. In die kontext is het trouwens geweten, dat neerslachtigheid toeneemt in "donkere dagen" met een tekort aan zonneschijn. Men kan nu beter begrijpen waarom het Zonne-kruid dat Sint-Janskruid is zo uitstekend werkt bij depressie en neerslachtige buien, waarin men "het niet meer ziet zitten".

Het helpt ook beter te begrijpen HOE Sint-Janskruid kan kalmeren. Wanneer men zó vermoeid is geraakt, kan het gebeuren dat men niet meer kan insla-pen door "uitputting": men is doodop, maar kan de slaap niet vinden. Op zo'n momenten moet de Zonne-batterij juist dat kleine beetje opgeladen worden, voldoende om met gerust gemoed te kunnen inslapen.
Dit korrespondeert met de (omgekeerde) instelling van een depressie-patiënt: die is zo (levens)moe, dat hij geen lust heeft om iets te doen, maar omdat hij de hele dag niets uitvoert tenzij in zijn bed liggen, is hij ook wanneer de avond komt, fysiek niet echt moe, en heeft problemen om te slapen.

De andere komponente, de Jupiter-kracht, komt naar analogie overeen met de lever en de tweede chakra. Beiden zijn de zetel van het vertrouwen in het leven; voldoende weer-en veerkracht kunnen opbrengen om op te boksen tegen moeilijkheden en problemen. Een goed werkende lever zorgt ervoor dat men lichamelijk mogelijke aanslagen van buitenaf en excessen vanuit zich-zelf, zal kunnen kureren. Een goed werkende tweede chakra zorgt ervoor, dat men genoeg vreugde en aanpassing zal kunnen opbrengen om het beste te maken van een situatie, en problemen die zich stellen zal kunnen overwinnen. Een slecht werkende lever maakt lusteloos. Een slecht werkende tweede cha-kra maakt moedeloos en bezorgd: men weet niet meer uit welk hout pijlen te maken, en men evalueert zijn situatie "hopeloos". Sint-Janskruid brengt op-nieuw vrolijkheid en terug trek in het leven; en laat nachtelijk tubben en ang-sten verdwijnen met een betere nachtrust tot gevolg. Sint-Janskruid heeft een tonifiërende en zenuwsterkende werking. Innerlijk ingenomen, gaat het (ze-nuw)uitputtng tegen; uitwendig toegediend, is het een uitstekend middel te-gen zenuw- en spierpijnen, en zoals vermeld een gewonde of verbrande huid.

Bijgevolg is het als COMPLEMENTAIR KRUID te gebruiken voor het mensentype met een tekort aan levenskracht en levenslust; als toni-cum en oppepper voor depressieve en pessimistiese types; als activator voor trage types met een gebrek aan entoesiasme; en tenslotte ook om angstige types meer moed en zelfvertrouwen te schenken.

Als ANALOOG KRUID past het bij afslovers die zich met al teveel energie in alles werpen wat ze doen, met hun krachten woekeren, en daardoor op geregelde tijden en vooral 's avonds met "lege batterijen" komen te staan. Zulke energieke en dynamiese persoonlijkheden hebben nogals eens af te re-kenen met oververmoeidheid, krampen, spierpijnen, slapeloosheid, zenuw-spasmen,..... Voor al deze ongemakken kan Sint-Janskruid soelaas bieden.

Spiritueel kan men stellen dat Sint-Janskruid (zon)licht kan brengen in geesten die om de één of andere reden "verduisterd zijn": bijvoorbeeld door over-vermoeidheid waardoor "het licht uitgaat"; bijvoorbeeld bij hen die be-dekt met de duistere mantel van de depressie "het licht niet meer kunnen zien"; of bijvoorbeeld bij hen die door de situatie waarin ze verkeren, zo diep "in de schaduw van het leven zijn verzonken", dat ze in een soort schemerzo-ne met nachtmerries en angsten leven. Vroeger werd Sint-Janskruid een dui-vel-verdrijvend kruid genoemd. In de moderne tijden is het meer aangewe-zen, om het een duisternis-verdrijvend kruid te noemen. Het laat opnieuw stralen, zowel lichamelijk als geestelijk.